‘Een reis in een lijst’
Impressies van een proces
van creatieve chaos.
Eens in de zoveel jaren maak ik met mijn partner
Wilco een ‘werkstop’. We laten onze dagelijkse werkzaamheden achter
ons en gaan een paar maanden ‘on bike’ om tijdelijk een ander leven
binnen te fietsen. Deze winter hebben we de Hollandse en Belgische
kou ingeruild voor zeven weken zonneschijn én links fietsen in Nieuw
Zeeland.
Als
voorbereiding ga ik natuurlijk eerst even met Google door het land
van de kiwi’s, zoals de Nieuw Zeelanders zichzelf noemen. Dat gaat
altijd wat makkelijker dan op de fiets. Op een van die muistochten
door 'Kiwiland' loopt mijn muis de website van Ed Labadie binnen. Deze
aquarellist maakt naast realistisch werk prachtige abstracte
aquarellen, een thema dat mij ook bezighoudt: het loskomen van de
werkelijkheid zonder de grip op het kunstwerk te verliezen. Het werk
van Labadie weet me te verleiden tot zijn cursus ‘Creating from
chaos’ op de Summerschool in Wanganui. Mazzel, een tijdje later ben
ik ingeschreven en heb ik een studentennummer. Hmmm, wordt mijn
werkstop toch nog een studiereis. Ben benieuwd hoe een docent die
van uit chaos creëert, zijn klas straks gaat leiden!
Na twee weken NZ komt dan de grote overgang. Na dagelijks 70 tot 100 km over
bergen en door dalen worden de benen stilgelegd en mogen de handen
het overnemen. De fietsbroek gaat uit, de verfschort voor en ik zoek
mijn 'schilderwapens' uit de fietstassen bijeen. O ja, mijn paleis -
de tent - is ingeruild voor een studentenflat die ik deel met vier NZ-summerschool studenten. Een van hen, Bruce, is ook aquarellist,
maar hij is er voor een glasfusing cursus.
Raar, maar de cursus begint op zondagmorgen negen uur en eindigt op zaterdag. Er
is hier zeker niet veel kerkgang! Bij binnenkomst van het
universiteitsgebouw mis ik net de openingsceremonie waarbij een
Maori gedicht is voorgedragen. Niet erg, ik droom al over het
afstuderen straks. Voor het echt wakker worden komt me de ruime
koffiepauze daarna goed uit. Daarna gaan we allemaal op z’n kiwi’s,
rustig en ontspannen, op zoek naar onze klas en docent.
Moment suprême: de les begint. Oeps, de eerste vraag hakt er al in: 'Be
honest, how is your experience with watercolour en exhibitons'. Die
ervaring blijkt mijlen uit elkaar te liggen. Sommige schilderen al
lang met acryl of olie, maar nog niet met water en zoals we weten is
dat best moeilijk. Dat doet aan einde van de week iemand verzuchten
‘Why with water, why not with white wine? So even when my work
looks like shit, it tasts and smells good!’
De eerste dag gaat op aan algemene uitleg en basistechnieken. Labadie benadrukt ‘Use
good materials and use them good!’. Het valt me op dat hij heel veel
zorg en tijd besteedt aan zijn palet. Elke kleur wordt apart met veel
water en lang roeren, smeuïg gemaakt, net alsof hij als een kok de
saus op smaak en temperatuur brengt. Ook heeft hij een interessante
theorie over seizing (verlijming) van het papier. Conclusie: terug
naar de basis geeft toch nieuwe stukjes informatie en andere
accenten! Het is ook handig voor mijn vocabulaire engels.
De zwart wit-dag is een ongebruikelijke uitstap voor 'colour-lovers'.
Op een wit vel papier worden met acrylverf willekeurig zwarte en
grijze vormen en vegen geplaatst. Deze worden dan in stukken
verknipt om op een verse witte ondergrond tot een nieuw geheel
ineengeschoven te worden. Finishing touch is het plaatsen van een
rode stip! Zo worden mijn
zintuigen voor compositie aangescherpt. Het blijkt een prima opstap
voor het abstracte avontuur.
Creating from Chaos: willekeurig kleuren op papier aanbrengen,
waterdruppels en zout toevoegen en de verf laten lopen door het werk
te bewegen. Na het droogproces bekijk je het werk van alle kanten en
zoek je naar herkenning, dus eigenlijk naar figuratieve vormen. Die
vormen dan de (door)start naar het echte werk. Dat is een kruispunt
van mogelijkheden. Je kunt figuratief of abstract verder gaan met de
gevonden beginvorm of een willekeurige start met je penseel maken.
Al werkend merk ik dat ik zoek naar repeterende vormen en lijnen.
Door transparante verf toe te voegen en weer op te halen, speel ik
een spel met de verschillende vormen die ik in een samenhang probeer
te componeren. In de werkbesprekingen zie ik dat ieder op zijn eigen manier chaos
creëert. Maar dan! In die chaos ‘iets’ zien en dit dan al buffelend
uitwerken, is de kunst!
Daar waar de klas steeds braaf Labadie volgt, volg ik door mijn ervaring al vrij
snel mijn eigen pad. Met goedkeuring van de 'meester', die (gelukkig)
regelmatig complimenteus langskomt. Het is een pad met veel
oefening, de nodige frustratie én inspiratie. Een pad waarop ik
verder moet als ik terug ben in Nederland. Na zeven dagen in chaos
verkeerd te hebben, is het heerlijk om weer op de fiets te klimmen
en de rust van het kiwilandschap te ondergaan.
De cursus in Wanganui bracht nieuwe rijke ervaringen. Ik keerde
terug naar de aquarelbasis, legde daar nieuwe accenten, liet me
dwalen door de chaos en vormde een spoor voor de toekomst. Een week
lang met Kiwi’s in een studentenhuis, bracht me taal- en
cultuurverrijking. Vele
interessante gesprekken over kunst en er ontstonden vriendschappen!
Zeker de moeite van het vermelden waard zijn de lezingen die diverse
de cursusdocenten ’s avonds
gaven. Twee of drie docenten vertelden dan beurtelings een half uur over hun werk en lieten zien hoe zij en hun werk zich
ontwikkeld hadden. Daarna kon je hun werk in een kleine dagelijks
wisselende tentoonstelling bezichtigen. Een leerzame ervaring voor
iedereen!
Kunstenaar Ed Labadie is te vinden op het internet:
www.EdLabadie.com.

|